Thắng lớn tại Oscar lần thứ 92 với 4 tượng vàng
: Kịch bản gốc, Đạo diễn, Phim quốc tế xuất sắc nhất và Phim xuất sắc
nhất , Parasite là bộ phim không nói tiếng Anh đầu tiên trong lịch
sử trở thành Phim hay nhất tại Oscar. Điều gì đã khiến bộ phim này gây
tiếng vang lớn đến vậy?
Bộ
phim là câu chuyện về gia đình ông Kim vốn nghèo khó với 2 vợ chồng thất
nghiệp, một người con trai cả đã trượt đại học bốn lần và người con gái phải bỏ
học vì không có tiền. Cả gia đình phải sống trong một căn hầm cũ kỹ , hôi thối.
Một ngày Min hyuk – bạn của người con trai Ki Woo đến thăm và tặng cho cả nhà
một hòn đá may mắn cùng lời giới thiệu Ki Woo làm gia sư môn tiếng Anh cho một
gia đình giàu có. Từ đó, câu chuyện kịch tính bát đầu với những chiêu trò để
đưa cả gia đình vào làm tại căn nhà thượng lưu đó. Bộ phim đã đả kích trực diện
tình trạng phân cấp giàu nghèo trong xã hội cũng như thể hiện khát vọng giàu
sang của tầng lớp nghèo khổ.
Bộ phim có nhiều yếu tố phân hóa giàu nghèo
Parasite
( Ký sinh trùng) ở đây không phải là một loài vi khuẩn hay một con quái vật
đáng sợ nào mà là chính con người, là gia đình nhà nghèo “bám” người giàu, là người
giàu sống lệ thuộc vào sự giúp đỡ của những người làm công ăn lương. Ký sinh
trùng sử dụng tài nguyên của vật chủ để sinh sống, vì vậy chỉ cần vật chủ còn
sống, ký sinh trùng dĩ nhiên sẽ vẫn sinh sôi. Giống như việc ông Kim cuối cùng
lại trốn chạy dưới căn hầm mà chồng bà quản gia cũ từng sinh sống, lại được
sống vô hình, được ăn trong căn nhà của những người giàu có khác, tiếp tục cuộc
sống của một ký sinh trùng sẵn sàng làm hại vật chủ bất cứ lúc nào.
Bộ
phim đưa người xem tới nhiều cung bậc cảm xúc từ vui vẻ, hồi hộp tới ám ảnh,
không phải kiểu kịch tính kinh dị hay ma quỷ mà là ám ảnh sâu trong tiềm thức,
trong tâm lý. Không có bất cứ một thế lực hắc ám nào, thứ đáng sợ nhất trong bộ
phim chính là sự tham lam của con người, là sự phân hoá giàu nghèo trong xã hội
Hàn được cài cắm trong từng chi tiết.
Parasite có nhiều hình ảnh ẩn dụ
Khác
với đa số phim đạt giải của hội đồng nghệ thuật Cannes, Parasite không hề kén
khán giả.
Sở hữu
dàn diễn viên có tiếng, đạo diễn Bong Joon Ho nhiều lần lựa chọn góc máy cận
mặt để biểu đạt rõ cảm xúc của nhân vật kết hợp cùng các bản nhạc giao hưởng
tiết tấu nhanh khiến khán giả ám ảnh. Nhất là cô con gái nhà Kim - Ki Jung (
Park Sodam ), đôi mắt một mí nhưng sắc sảo cộng với sự thông minh đáng kinh
ngạc dù không được học đại học chắc chắn sẽ khiến bạn phải kinh ngạc và mê đắm.
Bộ
phim như một cuốn tiểu thuyết được chia làm ba phần rõ rệt với sự tăng cấp độ
kịch tính qua từng chương. Nếu ở chương I bối cảnh màu sắc có phần chậm và tươi
sáng qua những chiêu trò lươn lẹo của gia đình ông Ki để các thành viên đều
“xâm nhập” được vào nhà ông Park thì chương II có phần dồn dập và u tối hơn với
cuộc chiến giành “vật chủ” của hai gia đình “ký sinh trùng” là vợ chồng ông bà
quản gia cũ và gia đình Ki. Chương II này cũng là cao trào, là “nút thắt” cần
được gỡ của phim. Và cuối cùng, chương III là chương “gỡ nút” khi các “ký sinh
trùng” tự tiêu diệt lẫn nhau và sự tái sinh trên một “vật chủ” mới.
Có một
điều mà có lẽ người xem đều cảm nhận được là nhà ông Ki hoàn toàn có khả năng
kiếm việc làm: Ông Ki có trình độ lái xe thượng thừa khi cua xe mà không làm cà
phê đổ dù đã bỏ lái xe nhiều năm ; vợ ông là một người phụ nữ khỏe mạnh, đảm
đang; cậu con trai sáng sủa, đã được rèn dũa trong môi trường quân đội và người
con gái xinh đẹp, thông minh thượng thừa. Vậy tại sao cả nhà lại thất nghiệp?
Vì họ không muốn lao động vất vả, họ chỉ muốn làm một công việc nhẹ nhàng nhưng
lương cao. Minh chứng là khi làm công việc đơn giản như gấp hộp pizza, cả gia
đình đều thể hiện sự hời hợt đến mức gấp hỏng ¼ số hộp được giao.
Parasite
được thêm thắt rất nhiều chi tiết ẩn dụ khiến người xem phải suy ngẫm. Điển
hình nhất là hình ảnh cầu thanh, viên đá và mùi hương. Hình ảnh cầu thang được
cho là hình ảnh rõ ràng nhất cho sự phân hóa giàu nghèo trong phim, khác hẳn
vói nhà ông Park mỗi lần vào nhà đều phải đi cầu thang lên trên thì nhà ông Ki
đều phải đi cầu thang xuống sâu, thậm chí để đến nơi chồng bà quản gia cũ ỏ
cũng phải đi xuống một tầng cầu thang nữa. Khi cả gia đình ông Ki chạy về từ
nhà ông Park trong cơn mưa cũng xuất hiện hình ảnh cầu thang như một lời thức
tỉnh cho ông rằng vị trí thực sự của gia đình ông là ở đâu. Cơn mưa to ập đến
khu phố nghèo nàn khiến căn nhà xập xệ của ông ngập ngụa nước. Vào thời điểm
cấp bách như vậy, con người thường lựa chọn bảo vệ thứ quan trọng nhất với họ.
Trong khi ông Park nâng niu những huân chương , giấy khen của các con thì cậu
con trai lại bảo vệ viên đá “thần tài” mà cậu bạn thân đã tặng cho trước khi đi
du học. Cả gia đình ông Ki vẫn luôn một lòng tin rằng viên đá đã đem đến công
việc cho họ, thậm chí Ki Woo còn quyết định dùng viên đá đó để “xử” chồng bà
quản gia cũ. Giây phút Ki Woo bị lão chồng bà quản gia dùng viên đá đánh cũng
chính là hình ảnh gia đình họ Ki bị tham vọng của chính mình hại lại.
Mùi
hương cũng là một trong những chi tiết quan trọng trong phim. Ông Ki được đánh
giá cao về kĩ năng lái xe cũng như biết giữ giới hạn những hành động của mình,
nhưng mùi hương của ông lại “quá giới hạn”. Mùi hương ấy dù ông có đổi xà
phòng, bột giặt cũng không thể hết, vì đó là mùi của căn hầm ẩm thấp, là mùi
nghèo. Dù ông có làm việc trong một gia đình giàu có, có uống rượu vang, ăn thứ
thức ăn của nhà giàu cũng không khiến ông trở nên giàu có được. Điều quan trọng
nhất là người vợ của ông Park vốn không chú ý đến mùi của ông Ki, sau khi nghe
chồng nói dường như đã bắt đầu có phản ứng với mùi hương ấy. Điều đó cho thấy
sự kì thị, so sánh bắt nguồn từ sự để ý, so đo xét nét của đám đông.
Ngoài
ra cũng có một số chi tiết gây chú ý khác như cảnh gia đình ông Ki mở cửa sổ để
được phun thuốc xịt bọ miễn phí, trong khi cả 3 người trong gia đình đều ho sặc
sụa và tỏ ra khó chịu thì ông Ki vẫn thoải mái ngồi yên tiếp tục công việc như
không xảy ra chuyện gì, vì ông là chủ gia đình, là “ký sinh trùng” đầu đàn, vậy
nên chính ông cũng là người tiêu diệt “vật chủ” cũ và tái sinh một kiếp sống
“ký sinh trùng” mới. Hay việc cả hai gia đình đều có view nhìn ra ngoài nhưng
nếu gia đình ông Park có thể nhìn thấy một khu vườn rộng đẹp thì gia đình ông
Ki chỉ nhìn thấy những thứ xấu xí như những người say xỉn. Và hình ảnh người
thổ dân cho thấy cậu bé Da song luôn cảm nhận được nguy hiểm rình rập ngay
trong ngôi nhà mình (Trong lịch sử Mỹ, những người thổ dân da đỏ từng bị đánh
đuổi khỏi chính vùng đất cha ông của họ)
Da Song cảm thấy nguy hiểm ngay cả trong căn nhà
của mình.
Bộ
phim còn lấy hai họ Park và Kim – vốn là những họ phổ biến nhất của Hàn Quốc –
để đặt cho hai gia đình ở hai giai cấp giàu và nghèo dường như là một thông
điệp: những người như hai gia đình nhà Park và nhà Kim có thể được tìm thấy ở
bất cứ đâu trong xã hội Hàn Quốc.
Sau cùng, Parasite
thật sự là một bộ phim kịch tính, gay cấn và sẽ là một trải nghiệm điện ảnh thú
vị cho khán giả. Siêu phẩm điện ảnh Hàn Quốc Parasite (Ký sinh trùng) đang được
chiếu lại tại các rạp Việt Nam từ ngày 17/02/2020 , những ai còn chưa có dịp
thưởng thức đừng bỏ lõ cơ hội này nhé .
Lin Chan.
